Chiến thắng của Bồ Đào Nha tại EURO 2016 là điều mà nhiều người khó có thể “tiêu hóa” khi cho rằng thầy trò Santos đã lên ngôi với thứ bóng đá tiêu cực.

Bồ Đào Nha toàn hòa ở vòng bảng, vượt qua Croatia ở vòng 1/8 trong hiệp phụ, thắng Ba Lan chỉ nhờ loạt đá luân lưu 11 mét và cần đến 109 phút để ghi bàn quyết định trong trận chung kết.

Tổng cộng, họ chỉ ghi được 9 bàn thắng sau 7 trận. Trong 730 phút trên sân, Seleccao chỉ dẫn trước đối thủ trong thời gian 73 phút. Rõ ràng, thắng lợi của Bồ Đào Nha tại EURO 2016 hầu như không toàn diện.

Dù là khen hay chê, yêu thích hay ghét nó, Bồ Đào Nha đã là nhà vô địch châu Âu và cách thức mà họ đạt được mục tiêu không phải là một trường hợp ngoại lệ.

Để tìm kiếm một hình mẫu giống như việc Cristiano Ronaldo và các đồng đội dẫn đầu danh sách những nhà vô địch mờ nhạt, có thể ngược thời gian về quá khứ.

Bồ Đào Nha lên ngôi với lối chơi không thuyết phục

World Cup 1990 chỉ chứng kiến trung bình 2,21 bàn thắng mỗi trận đấu - mức thấp nhất trong lịch sử của giải đấu. Đó cũng là cách giải thích cho việc Argentina lọt vào chung kết mặc dù ghi được ít hơn một bàn mỗi trận.

Argentina được HLV Carlos Bilardo dẫn dắt, chỉ ghi được 5 bàn thắng trong 7 trận. Họ đã đánh bại Brazil 1-0 ở vòng thứ hai mặc dù bị ép sân từ đầu đến cuối.

Sau đó, họ nhờ đến chiến thắng ở loạt đá luân lưu trong hai trận đấu với Nam Tư cũ và chủ nhà Italia. Phải đến tận phút 85, Argentina mới chịu khuất phục trước Tây Đức trong trận chung kết.

Những khẩu hiệu “nhàm chán, nhàm chán Arsenal” đã trở thành quen thuộc với “Pháo thủ” vào đầu những năm 1990 nhờ sự bảo thủ của HLV George Graham đặt kết quả lên trên hết, dù họ có hoặc không có bàn thắng.

Graham đã phụ trách đội bóng thành London từ năm 1986 nhưng đã không thể tồn tại hơn cho đến năm 1992 khi ông ném các kế hoạch tấn công của mình vào thùng rác. Trong 3 mùa giải cuối, đội bóng của ông trung bình chỉ ghi 40 bàn thắng so với 66 bàn thắng trong 6 chiến dịch đầu tiên.

Mặc dù Graham không được nếm mùi thành công giải VĐQG với trọng tâm thiên về phòng thủ, nhưng ông đã giúp Arsenal trở thành đội đầu tiên làm đoạt cú đúp FA Cup và League Cup vào năm 1993.

Graham nổi tiếng nhờ kết hợp bộ tứ hậu vệ Lee Dixon, Tony Adams, Steve Bould và Nigel Winterburn được coi là một trong những hàng hậu vệ người Anh tốt nhất từng thấy ở xứ sở sương mù.

Hy lạp cũng là một trường hợp thành công nhờ lối chơi "phản bóng đá"

Chức vô địch EURO 2004 của Hy Lạp cũng là một trong những câu chuyện tiêu biểu về kẻ yếu đạt tới thành công cao nhất ở giải đấu cấp châu lục.

HLV Otto Rehhagel nhận ra rằng đội ngũ của mình ở rất xa đẳng cấp của giải đấu và thiếu những ngôi sao lớn. Chính vì vậy, ông đã thực hiện một kế hoạch phòng thủ đáng gờm mà buộc tất cả các cầu thủ phải hết sức kiên nhẫn tuân thủ, đồng thời tìm cách đe dọa trên mặt trận tấn công bằng những quả phạt góc và tình huống cố định khác.

Hy Lạp có thể không thuyết phục được bất kỳ người hâm mộ nào với phong cách tiêu cực của mình, nhưng như Rehhagel đã nói: “Mọi người nói với tôi rằng, chiến thuật của tôi không phải hiện đại nhưng bóng đá hiện đại là kẻ chiến thắng”.

Inter trong những năm 1960 là đội bóng thành công nhất trong việc sử dụng phong cách Catenaccio - như một chiếc bản lề khép chặt vòng vây phòng ngự trước đối phương. Họ có thể ghi được một hoặc hai bàn thắng nhờ những pha phản công rồi sau đó khiến các đối thủ thất vọng về bức tường bê tông của mình tạo ra.

Lối chơi mang tính biểu tượng này của HLV Helenio Herrera đã giúp Inter giành 2 chức vô địch Cúp châu Âu và ba lần vô địch Serie A. Hệ thống phòng ngự của họ gồm những hậu vệ đẳng cấp thế giới như Giacinto Facchetti, Tarcisio Burgnich và Armando Picchi gây ra đau khổ cho tất cả những cầu thủ tấn công đối lập.