Có một sự thật khó phủ nhận được: Khả năng kiếm tiền của ngành thể thao Việt Nam chưa thật xuất sắc. Hậu quả là cứ mỗi khi tổ chức SEA Games, chủ nhà VN cầm chắc lỗ nặng.

VN làm chủ nhà SEA Games là lỗ nặng!

SEA Games 2003 thất thu lớn có thể xem như một bài học phải chấp nhận, vì đây là lần đầu tiên VN tổ chức sự kiện lớn này.

Tuy nhiên, chênh lệch quá lớn giữa khoản thu và chi tại SEA Games 22 vẫn đáng để suy nghĩ. Theo BTC cho biết, chi phí thời điểm đó ước khoảng 60-70 triệu đô la, quy đổi ra tiền VN là khoảng 4.700 tỷ đồng. 

Trong khi đó, BTC chỉ vận động được một nguồn tài trợ 70 tỷ đồng (tính cả tiền mặt và hiện vật). Nói cách khác, đóng góp ngoài ngân sách cho SEA Games chỉ chiếm 1%.

Đến SEA Games 2021 sắp tới, khả năng khai thác thương mại, vận động tài trợ của BTC VN lần nữa lại gây thất vọng với chỉ tiêu vỏn vẹn 25 tỷ đồng. Thậm chí nếu tính toán đủ kiểu thì con số thu về dự kiến chỉ đạt 190 tỷ đồng.

Mức này khá thấp so với số tiền ước tính phải chi để tổ chức SEA Games 31 thành công: Hơn 2.500 tỷ đồng, bao gồm gần 1.000 tỷ đồng tổ chức Đại hội và hơn 800 tỷ đồng để sửa chữa và nâng cấp cơ sở vật chất.

Một lần nữa, đóng góp ngoài ngân sách cho SEA Games chỉ chiếm 1%.

Các chủ nhà SEA Games khác như thế nào?

Xét về chi phí tổ chức SEA Games, Vietnam 2021 dự kiến mất hơn 1.800 tỷ đồng (khoảng gần 90 triệu đô la). Đây là mức chi rất ổn, phần nào do chủ động cắt giảm nhiều thứ vì COVID-19.

BTC SEA Games 31 rõ ràng tiết kiệm rất nhiều nếu so với tổng kinh phí 315 triệu USD của Philippines 2019, hơn 100 triệu đô la của Malaysia 2017, gần 300 triệu đô la của Singapore 2015, hơn 400 triệu đô la của Myanmar 2013, 232 triệu đô la của Indonesia 2011 hoặc 95 triệu đô la của Lào 2009...

Ngặt nỗi, không như VN, các chủ nhà SEA Games khác tuy chi nhiều, song thu lại cũng rất đáng kể. Malaysia 2017 kiếm được tới 24 triệu đô la chỉ từ riêng khoảng 300 nhà tài trợ. 

Singapore 2015 vận động được khoảng 50 triệu đô la, chưa kể các nguồn thu khác dẫn tới ước tính tổng cộng chừng 100 triệu đô la.

Thậm chí có lần trao đổi với truyền thông, ông Nguyễn Hồng Minh - nguyên trưởng đoàn thể thao Việt Nam từng xác nhận: “Trong tất cả các kỳ SEA Games mà tôi biết, các nước như Singapore, Thái Lan, Malaysia, Philippines, Indonesia đều đạt tỷ lệ từ 30 - 35% giữa thu với chi. Trong đó, tỷ lệ được ghi nhận cao nhất là 35% đối với Malaysia vào năm 2001”.

Chẳng biết đến lúc nào tỷ lệ đóng góp ngoài ngân sách cho SEA Games của thể thao VN đạt tới tầm cỡ đó?