Khớp gối - nơi kết nối xương đùi, xương bánh chè và các xương cẳng chân - là một trong những khớp quan trọng nhất trong quá trình vận động. Thiếu đi khớp gối, việc đi, ngồi, chạy, nhảy, dậm, nhún đều không thể thực hiện đươc. Bởi vậy, chất lượng của khớp và dây chằng khớp gối là một trong những tác nhân ảnh hưởng lớn nhất đến tuổi thọ thi đấu, không chỉ của võ sĩ mà có lẽ là của rất nhiều vận động viên thể thao nói chung.

Xét về cấu tạo, khớp gối bao gồm ba xương: xương đùi, xương chày, xương bánh chè. Các đầu xương được bao phủ bởi lớp sụn giúp chúng va chạm và trượt dễ dàng khi di chuyển. Giữa hai xương xương đùi và xương chày còn có các mô liên kết phân tán trọng lượng cơ qua khớp và giảm ma sát. Các mô liên kết này là hai tấm lưỡi liềm có tên là: sụn chêm bên - nằm bên ngoài đầu gối và sụn chêm trung gian - nằm bên trong đầu gối. Kèm theo đó, các dây chằng chéo trước, chéo sau và các dây chằng bên sẽ níu các đầu xương chuyển động trong một biên độ nhất định để phục vụ cho quá trình vận động.

Cấu tạo của khớp gối

Cũng như một chiếc xe máy phải liên tục được thay nhớt để vận hành trơn tru, khớp gối cũng cần được bảo dưỡng, chăm sóc, được cung cấp các hoạt chất cần thiết để đáp ứng tốt nhất nhu cầu vận động khổng lồ của các võ sĩ.

Vậy nên, điều đầu tiên, cực kỳ cần thiết và luôn luôn được nhắc đến để bồi bổ, giữ gìn khớp và dây chằng khớp gối, đó là luôn thận trọng và khởi động kỹ càng trong mọi buổi tập luyện. Kèm theo đó là để ý đến ngưỡng đau, đừng để khớp gối quá tải trong quá trình thực hiện những bài tập.

“Cách tốt nhất để chăm sóc khớp gối là đừng để chúng gặp nguy cơ bị chấn thương quá nhiều,” Cựu vô địch UFC Oleg Taktarov chia sẻ nhưng kinh nghiệm từ chính bản thân ông trong một cuộc trao đổi với các sinh viên trường Đại học Thể dục Thể thao tại Moscow.

“Luôn chú ý vào những bài tập hàng ngày, khởi động thật kỹ. Phải biết, chấn thương mà các bạn gặp trên sàn đấu luôn ít hơn chấn thương mà các bạn gặp khi tập luyện. Việc điều trị khớp gối thường rất khó khăn, mất thời gian, cần rất lâu để phục hồi và nếu nặng thì phẫu thuật thay khớp gối nhân tạo là cứu cánh duy nhất. Do đó, tốt nhất là chúng ta nên giữ gìn các khớp gối của mình ngay khi chúng còn lành lặn.”

Việc điều trị những chấn thương khớp gối thường rất khó khăn, mất thời gian, cần rất lâu để phục hồi

Đồng ý với Taktarov, võ sĩ MMA với thành tích 14-2 Magomed Ismailov cũng cho biết ngoài việc khởi động kỹ để phòng ngừa chấn thương, các võ sĩ phải luôn nỗ lực để tập chính xác kỹ thuật, bởi càng tập chuẩn kỹ thuật, khả năng gặp chấn thương càng thấp.

“Trong khi tập đá, việc bạn mở chân trụ, lăng chân đá như thế nào là rất quan trọng,” Ismailov giải thích về tầm quan trọng của việc thực hiện đúng kỹ thuật trong quá trình tập luyện.

“Độ mở của khớp và dây chằng chỉ có hạn thôi. Những chuyển động kéo, xoắn quá đà sẽ khiến các dây chằng của bạn “đi đứt”. Dây chằng có thể được hồi phục, nhưng điều tiếp theo mà bạn phải đối mặt là cái gối của bạn sẽ lỏng lẻo như thể nó chỉ được gá vào xương. Rồi sau đó là những cơn đau khớp vì thoái hóa sụn và khô dịch khớp - điều đã kết thúc sự nghiệp của rất nhiều võ sĩ đi trước chúng ta.”

Cùng có mặt tại buổi giao lưu, bác sĩ xương khớp Mikhail Egorenkov khuyến cáo các võ sĩ nên dùng thêm các thực phẩm chức năng để cơ thể sản xuất nhiều dịch khớp hơn và tái tạo sụn tốt hơn.

“Các loại thực phẩm chức năng cho khớp hầu như luôn chứa các thành phần như Chondroitin và Glucosamine Sulfate; Collagen - thành phần chính của mô liên kết; kèm với Calcium và vitamin D,” Bác sĩ Egorenkov cho biết.

”Về bản chất, Chondrointin Sulfate là một thành phần sinh lý của cơ thể con người, có tác dụng rất tốt và lại không chứa doping.”

Cựu vô địch UFC Oleg Taktarov nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khởi động kỹ trước khi bắt đầu tập

Không phải ngẫu nhiên mà Chondrointin Sulfate lại được khuyên dùng. Chondrointin Sulfate giúp giữ nước trong sụn, nên việc bổ sung Chondroitin Sulfate là cách tốt nhất để nuôi dưỡng và tái tạo sụn khớp. Trong các thử nghiệm lâm sàng ở Mỹ và Bỉ, người ta thấy rằng Chondroitin Sulfate tác động đến nang khớp, làm tăng tiết dịch khớp và làm giảm viêm đáng kể.

Đối với các cơn đau thắt lưng do nhiều acid Lactic được tạo ra khi làm việc nặng nhọc, Chondroitin Sulfate hấp thụ chất Algogen gây ra bởi sự tích tụ acid Lactic. Đồng thời nó cũng làm tăng độ ẩm cho đĩa đệm giữa các khớp, giúp làm giảm tình trạng cứng và đau thắt lưng.

“Ngoài các thành phần chính được liệt kê, các chất bổ sung tăng cường dây chằng và khớp có thể chứa Methylsulfonylmethane, hay còn gọi là MSM. Chất này chỉ để giảm đau giảm viêm chứ không ảnh hưởng đến quá trình phục hồi. Các chất béo omega-3 cho phép cải thiện chức năng vận động của khớp, cải thiện quá trình phục hồi, và cũng có tác dụng giảm đau.”

“Ngược lại, ta hay thấy sụn vi ​​cá mập khá thường được sử dụng trong các nhãn hàng thực phẩm bổ sung cho bệnh khớp. Nó chứa đầy đủ Collagen, Calcium và Glucosamine, nhưng cá nhân tôi cho rằng những hoạt chất đó sẽ hiệu quả hơn khi được sử dụng riêng lẻ,” Bác sĩ Egorenkov nói.

“Vitamin B, C, E và khoáng vi lượng là những chất không ảnh hưởng đáng kể đến quá trình phục hồi khớp. Bạn sẽ không cần tốn tiền cho chúng đâu.”

Muốn giữ khớp gối thật khỏe - hãy chú ý khởi động kỹ và tập đúng kỹ thuật trong mọi buổi tập

Vậy với các võ sĩ, điều cần thiết nhất để giữ cho khớp gối và dây chằng khớp gối thật khỏe là gì?

“Khởi động kỹ, tập đúng kỹ thuật, giữ cân nặng ổn định để tránh làm quá tải khớp,” Bác sĩ Egorenkov khẳng định.

“Khi cần, việc uống thuốc bổ sung chondroitin và glucosamine sulfate để phòng ngừa nên được diễn ra 2-3 lần mỗi năm, kéo dài khoảng 1 đến 3 tháng, tùy thuộc vào nhu cầu và tiền sử chấn thương của võ sĩ. Chúng nên được dùng trong vòng tối thiểu một tháng để cảm nhận được tác dụng rõ ràng, vì chúng có đặc tính tích lũy.”