Bóng rổ là một trong những môn thể thao có rất nhiều va chạm. Song song với cảm giác thích thú của mỗi lần ghi điểm hay giành chiến thắng là một mặt tối với chấn thương và nguy cơ ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày.

Chấn thương trong bóng rổ có rất nhiều loại, có thể đến từ rất nhiều cách va chạm và vì vậy, độ nặng nhẹ cũng rất khác nhau.

Trong bài viết này, Webthethao sẽ tổng hợp 5 loại chấn thương thường thấy nhất trong bóng rổ dựa trên thống kê của National Athletic Trainers' Association (tạm dịch là Hiệp hội HLV thể thao quốc gia Mỹ).

Các chấn thương sẽ được xếp theo độ phổ biến và phân theo bộ phận trên cơ thể, đi kèm với đó là cách phòng chống hoặc các biện pháp hạn chế khả năng dính chấn thương khi thi đấu.

1. Chấn thương cổ chân và bàn chân

Những chấn thương ở vùng chi dưới luôn có khả năng xảy ra cao nhất dựa trên nhiều thống kê được thực hiện trong lịch sử bóng rổ, đặc biệt trong nhóm chi dưới là cổ chân và bàn chân.

Dù đó có là lật cổ chân khi tiếp đất, lật do có lực tác động từ bên hông hay vô tình giẫm phải chân của một người khác, bóng rổ thường khiến người chơi dễ chấn thương ở khu vực này.

Riêng với chấn thương bàn chân, độ nghiêm trọng sẽ khá phức tạp vì cấu trúc xương ở khu vực này. Vì vậy nếu bị đau kéo dài, bạn cần đến ngay cơ sở y tế hoặc bệnh viện chấn thương chỉnh hình để chụp chiếu và có kết quả đúng nhất.

Cách phòng chống: Nhằm hạn chế chấn thương cổ chân và bàn chân, người chân cần có thêm sự hỗ trợ. Thứ cơ bản nhất mà baller có thể trang bị là một đôi giày đúng chuẩn.

Giày bóng rổ thường có sự hỗ trợ rất tốt cho cổ chân. Riêng với những mẫu giày cổ thấp, đội ngũ thiết kế sẽ bù đắp lại bằng cách tăng sự cân bằng (thêm rìa chống lật ở bộ đệm, gia cố upper ở hai bên bàn chân...),

Ngoài ra, những cầu thủ thường xuyên bị lật cổ chân cần trang bị thêm một số phụ kiện bổ trợ như các loại băng cổ chân, lựa chọn giày cổ cao hoặc dùng thêm băng dán KT trước mỗi lần thi đấu.

2. Chấn thương hông và đùi

Bứt tốc, bật nhảy, chuyển hướng hay xoay người là những hoạt động đẩy rất nhiều sức ép lên chân và đùi của cầu thủ, khiến họ đối diện với khả năng dính chấn thương.

Tại vùng đùi, bó cơ tứ đầu đùi rất mạnh và chắc chắn. Nhưng chấn thương xảy ra ở khu vực này sẽ cần rất nhiều thời gian để hồi phục hoàn toàn. Ở sau đùi, gân khoeo (hamstring) là bộ phận thường chấn thương, điển hình từ NBA là Chris Paul.

Ở vùng háng và hông, việc bị rách hoặc căng cơ hông cũng có thể xảy ra nếu người chơi chịu va chạm mạnh khi thi đấu hoặc tiếp đất trong tư thế không thoải mái.

Cách phòng chống: Va chạm là điều không thể tránh khỏi và không có khả năng phòng ngừa. Nhưng cách tốt nhất để cơ thể chống chịu được va chạm là cải thiện sức mạnh toàn thân và đặc biệt là phải khởi động kỹ trước khi tập hoặc thi đấu. Ngoài ra, khởi động vùng hông cũng vô cùng quan trọng nhưng lại thường bị người chơi bỏ qua.

Gân, cơ, dây chằng càng ở trạng thái nóng và linh hoạt, người chơi sẽ càng hạn chế được khả năng bị kéo giãn các nhóm bộ phận này, dẫn đến chấn thương.

3. Chấn thương đầu gối

Những chấn thương nghiêm trọng như giãn/rách/đứt dây chằng không quá phổ biến trong bóng rổ so với những môn thể thao va chạm khác. Nhưng đây vẫn là loại chấn thương phổ biến thứ 3 trong bóng rổ.

Cách phòng chống: Cải thiện sức mạnh của các nhóm cơ chân sẽ giúp tăng khả năng hỗ trợ đầu gối. Lưu ý rằng cải thiện sức mạnh không có nghĩa là "nhồi" thật nhiều tạ vào các nhóm cơ này. Thay vào đó, người chơi nên cân bằng giữa việc tăng sức mạnh với các bài tập nhằm tăng độ linh hoạt.

Ngoài ra, khởi động kỹ trước khi tập bóng rổ hoặc thi đấu cũng sẽ giúp giảm khả năng chấn thương. Nếu người chơi đã từng bị chấn thương đầu gối, hãy tính đến việc sử dụng các phụ kiện hỗ trợ như băng gối hay băng dán KT.

4. Chấn thương tay và vai

Dù bóng rổ là môn thể thao dùng tay rất nhiều, nhưng chấn thương bàn tay, cổ tay và cẳng tay lại chiếm chỉ 11% trong tổng số chấn thương được ghi nhận. Bên cạnh đó, chấn thương vai cũng có độ "hiếm" tương tự.

Dẫu vậy, chấn thương ngón tay lại xảy ra với cường độ cao hơn nhưng đa số ở mức độ tương đối nhẹ.

Cách phòng chống: Trong các loại chấn thương thì vùng tay và vai khá đặc biệt vì chúng không thực sự có cách phòng chống nào hiệu quả. Để tránh chấn thương, cầu thủ cần tập trung tối đa trong khi tập luyện hoặc thi đấu.

Ví dụ như trong lúc nhận bóng từ các đồng đội, việc không có tư thế chuẩn bị tốt hoặc phân tâm sẽ dễ bị "gãy bút chì". Bên cạnh đó, cần quan sát khi di chuyển để tránh va chạm bị động vào cầu thủ đối phương.

5. Chấn thương đầu và mặt

Việc cụng đầu với một cầu thủ khác hay vô tình "lĩnh cùi chỏ" vào mặt chưa bao giờ là cảm giác dễ chịu. Ngoài ra, việc bị va chạm mạnh vào vùng đầu và mặt cũng có khả năng gây ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cách phòng chống: Vì đây đa số là những va chạm thụ động, cầu thủ gần như không thể hạn chế chấn thương ở đầu và mặt. Điều quan trọng nhất cần lưu ý là theo dõi các phản ứng để có phương án ứng cứu kịp thời nếu chấn thương nghiêm trọng.

Nếu bị chóng mặt hoặc nặng đầu sau các pha va chạm, VĐV cần nghỉ ngay lập tức và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các cơ sở y tế.