Sự phấn khích của cuộc chạm trán giữa Boston Celtics và Cavaliers, trận mở màn một trong những mùa giải NBA được mong chờ nhất trong vài năm trở lại đây đã nhanh chóng bị dập tắt.

Tân binh trị giá hơn 100 triệu USD của Boston Celtics là Gordon Hayward trong một pha nhảy lên để nhận đường chuyền alley-oop từ đồng đội đã bị tác động từ các cầu thủ phòng ngự và tiếp đất lệch trụ. Kết quả là một chấn thương kinh hoàng cho Hayward khi anh đã bị trật hoàn toàn ổ khớp mắt cá (dislocated ankle) và nứt xương chày (fractured tibia).

Để hiểu rõ hơn về chấn thương của Gordon Hayward và có thêm những thông tin về quá trình hồi phục của ngôi sao 27 tuổi này, Webthethao lược dịch bài phỏng vấn của kênh CBS Sports với Jeff Stotts, chuyên gia phân tích chấn thương và HLV thể lực có chứng chỉ hành nghề tại NBA.

CBS: Trật ổ khớp mắt cá và nứt xương chày (thường được gọi là xương ống đồng) là những gì đội bóng công bố. Vấn đề nứt hoặc rạn xương chày (fractured tibia) là điều tất cả mọi người đã thấy. Nhưng còn về trật ổ khớp mắt cá, có đến 3 xương cấu thành khớp mắt cá là xương chày (Tibia), xương mác (Tibula) và xương sên (Telus). Vậy chính xác điều gì đã xảy ra?

Jeff Stotts: Như hình ảnh tất cả chúng ta đã thấy về Gordon Hayward, toàn bộ phần khớp từ xương sên (Talus) trở xuống đã trượt hoàn toàn ra khỏi ổ khớp. Chúng đã mất kết nối với xương chày và xương mác, phần được coi là “mái nhà” cho toàn bộ khớp mắt cá. Chính thời điểm phần khớp mắt cá bị trượt ra khỏi vị trí có thể đã gây rạn hoặc nứt phần xương phía trên. Giờ đây, tất cả những gì chúng ta biết chỉ là chấn thương ở phần xương chày, còn không rõ rằng xương sên (talus) có bị ảnh hưởng hay không.

Và vẫn còn những chấn thương phần mềm khác ở xung quanh khớp mắt cá nữa. Vì khi phải chịu một lực tác động mạnh đến thế, các dây chằng xung quanh là chính biện pháp ngăn cản cho ổ khớp mắt cá không bị trượt ra ngoài như vậy. Nhưng giờ đây khi khớp đã bị trật hoàn toàn như trong trường hợp của Hayward, mặc dù đội ngũ y tế tại sân đã thực hiện chỉnh hình khớp mắt cá lại ngay thời điểm đó (đưa lại khớp vào đúng vị trí ngay khi Hayward còn đang nằm trên sân) nhưng chắc chắn các dây chằng đã bị ảnh hưởng. Chúng ta chỉ chưa biết chính xác chúng bị nặng đến mức độ nào mà thôi.

CBS: Ông có nhắc đến việc đội ngũ y tế đã có thể đưa khớp lại vào đúng vị trí ngay tại thời điểm sau chấn thương. Liệu đó có phải là một tín hiệu mừng khi họ có thể đưa khớp trở về đúng vị trí gần như ngay lập tức sau khi chấn thương xảy ra hay không?

JS: Đúng vậy, việc làm được điều đó sớm là vô cùng quan trọng. Bạn muốn chắc chắn rằng các cấu trúc mạch (dây thần kinh, mạch máu,...) ở xung quanh khu vực đó, đặc biệt là gần xương chày không bị tổn hại. Khớp mắt cá là một trong những khớp xương khó đưa trở lại vị trí hơn so với những khớp xương khác. Khớp ngón tay hay khớp vai sau khi bị trật thường dễ đưa trở lại đúng vị trí hơn nhiều. Khớp mắt cá sẽ khá khó để làm điều tương tự, nhưng đó là lý do tại sao đội ngũ y tế chuyên sâu luôn phải túc trực ở các trận đấu.

Không chỉ dừng lại ở đó, việc đưa khớp trở về vị trí còn giảm đau khá nhiều cho Gordon Hayward. Phản ứng của anh là rất rõ ngay sau khi chấn thương xảy ra, nhưng đến khi họ đưa anh lên cáng để về phòng thay đồ (sau khi đã đưa khớp về đúng vị trí ngay trên sân), Hayward đã tỏ ra khá điềm tĩnh. Với một người gặp phải chấn thương kinh hoàng và khủng khiếp như vậy, tôi rất ấn tượng về sự bình tĩnh của anh ấy khi rời khỏi sân.

CBS: Nhắc đến các chấn thương mô mềm như ông đã nói đến bên trên, biên tập viên của Boston Celtics Mike Gorman đã công bố từ một số nguồn tin rằng đây là chỉ là một trường hợp trật khớp và nứt vỡ thuần chứ không ảnh hưởng đến mạch máu hoặc dây chằng. Nếu điều này là sự thật thì tại sao đây sẽ là tin vui đối với Gordon Hayward?

JS: Các chấn thương mô mềm của những bộ phận mang tính kết nối như gân hoặc dây chằng sẽ mất rất nhiều thời gian để phục hồi, nhất là khi đã có sự can thiệp của dao kéo. Đó là một trong những lý do tại sao việc gãy xương tưởng chừng nặng nề hơn rất nhiều so với việc đứt dây chằng nhưng không hẳn là như vậy. Bạn sẽ phải thực hiện phẫu thuật và thay dây chằng. Với những chấn thương liên quan đến gân hoặc dây chằng, một khi đã vượt qua ngưỡng nhất định nào đó sẽ không thể đưa chúng trở lại trạng thái vốn có ban đầu.

Nếu Hayward may mắn không bị chấn thương về gân hay dây chằng thì đây là một tín hiệu mừng. Các bác sĩ sẽ không phải lo về việc tái tạo các gân hay dây chằng nữa mà sẽ hoàn toàn tập trung vào việc sắp xếp lại các mảnh xương và đảm bảo rằng chúng sẽ ổn định, nằm đúng vị trí cho việc liền xương diễn ra trong thời gian tới.

CBS: Để đảm cho việc liền xương và phục hồi khớp diễn ra suôn sẻ, ông nghĩ có nên sử dụng nẹp hoặc các công cụ hỗ trợ bằng kim loại khác hay không?

JS: Rất có thể họ sẽ đặt nẹp và vít ở xung quanh khu vực chấn thương. Trường hợp của Hayward rất khác so với Paul George khi người ta đặt một thanh nẹp dài để cố định vùng xương bị gãy. Đối với Hayward, vì sự tổn thương của cả xương và khớp nên đinh và các nẹp nhỏ sẽ được sử dụng ở nhiều vị trí khác nhau.

Tuy nhiên các bác sĩ trực tiếp thực hiện phẫu thuật sẽ có những bước can thiệp khác chi tiết hơn phụ thuộc mức độ tổn thương nặng hay nhẹ của xương và khớp. Chúng ta sẽ phải đợi sau khi họ thực hiện thành công lần phẫu thuật này để biết chính xác những gì đã diễn ra bên trong phòng mổ.

CBS: Ông có nghĩ rằng Gordon Hayward sẽ khó trở lại hơn sau chấn thương vì anh ấy là một VĐV bóng rổ hay không (so với các vận động viên của các môn thể thao khác ít yêu cầu bật nhảy hơn như bóng chày hay bóng bầu dục)?

JS: Chắc chắn rồi. Mắt cá hay cổ chân chính là chìa khóa cho thành công của môn thể thao này. Không phải tự nhiên cổ chân là vùng trên cơ thể bị chấn thương nhiều nhất tại NBA. Bạn cần phải chạy cắt rồi chuyển hướng liên tục, đặc biệt là với vị trí của Hayward yêu cầu rất nhiều bước di chuyển về hai bên, vì thế cổ chân sẽ chịu rất nhiều áp lực. Hay nói cách khác, cổ chân chính là một khu vực đầy rẫy những vấn đề khi phải thi đấu bóng rổ.

Sau chấn thương, chắc chắn vùng cổ chân của Hayward sẽ yếu đi và các khu vực khác sẽ phải “gánh” phụ. Cậu ấy sẽ phải dành rất nhiều thời gian trong quá trình vật lý trị liệu để các vùng khác trên cơ thể làm quen với việc chịu thêm những áp lực nhất định. Đây là quá trình mất rất nhiều thời gian. Đôi khi việc chấn thương xảy ra rất đơn giản nhưng quá trình dưỡng thương rồi  phục hồi hoàn toàn mới trở nên phức tạp. Đội ngũ y tế sẽ phân chia thời gian ra thành từng giai đoạn để cố gắng mang anh ấy trở lại với sân đấu.

CBS: Nhắc đến quá trình hồi phục chấn thương. Tất nhiên mỗi cầu thủ đều khác nhau, nhưng với kinh nghiệm làm việc cùng nhiều cầu thủ, ông nghĩ rằng Gordon Hayward sẽ khó trở lại hơn hay anh ấy sẽ đối đầu với nó cùng sự điềm tĩnh như trong lúc được đưa ra khỏi sân ngày hôm đó?

JS: Có lẽ là cả cả hai. Tinh thần luôn là một trong những điều không thể thiếu. Việc có thể trở lại sân và thi đấu một cách thoải mái mà không bị ám ảnh về chấn thương cũ là một điều anh ấy sẽ phải đối mặt. Bên cạnh đó là việc lấy lại thể chất nữa. Hai điều này sẽ phải đi cùng với nhau.

May mắn thay, Gordon Hayward là một cầu thủ có tinh thần rất tốt cùng với đó là một đội ngũ y tế cực giỏi ở Boston. Bên cạnh đó, HLV Brad Stevens là một người rất thân với Hayward cũng sẽ giúp cho cậu ấy phần nào. Mặc dù quá trình hồi phục này có nhiều khó khăn, nhưng xung quanh Hayward đang là rất nhiều “nguồn lực” phù hợp để cậy ấy có thể trở lại sân một cách hoàn toàn

CBS: Tôi biết rằng ông không phải là một bác sĩ phẫu thuật, nhưng lời khuyên của Kobe Bryant gửi cho Hayward rằng: “...Hãy làm tất cả những gì có thể để chuẩn bị tốt nhất cho lần phẫu thuật này, hãy hỏi tất cả những câu hỏi có thể để biết đầy đủ và hiểu chi tiết nhất về quy trình sẽ diễn ra”. Ông nghĩ rằng việc biết rõ về những gì sẽ diễn ra trong cuộc phẫu thuật có ích cho cầu thủ hay không?

JS: Thực sự tôi rất thích các cầu thủ chịu đặt ra những câu hỏi. Bạn luôn muốn cho họ biết điều gì sẽ diễn ra, vì nó sẽ giúp ích cho họ về mặt tinh thần, sẽ để cho họ cảm giác được trực tiếp tham gia vào quá trình chữa trị. Rất nhiều cầu thủ tìm hiểu rất kỹ và thậm chí là vô cùng tỉ mỉ về quá trình phục hồi. Họ muốn biết rằng họ đang làm gì và tại sao họ lại phải thực hiện những bài tập như vậy.

Steve Nash là một người như thế, anh ta luôn nghiên cứu rất kỹ về chấn thương của mình và hiểu rất rõ về cơ chế hoạt động của cơ thể mình. Hãy nghe Nash nói về các chấn thương của anh để thấy rằng anh dành thời gian nhiều như thế nào để nghiên cứu cơ thể mình. Kobe Bryant cũng y như vậy. Với các cầu thủ như Kobe hay Nash, khi họ biết càng nhiều, chúng tôi càng dễ giải thích với họ về tình trạng chấn thương, từ đó những cuộc nói chuyện sẽ cởi mở hơn rất nhiều giữa các cầu thủ và các nhân viên y tế.

CBS: Cuối cùng, kịch bản nào là tốt nhất cho khả năng trở lại của Gordon Hayward?

JS: Khá khó để tôi có thể dự đoán vì còn rất nhiều điều chưa được giải đáp. Nhưng tôi nghĩ rằng trong trường hơp nhẹ nhất cũng sẽ mất ít nhất 3 tháng để Hayward có thể trở lại tập luyện. 3 tháng cũng sẽ là khoảng thời gian đội ngũ y tế sẽ giám định lại một lần nữa và đưa ra thời gian chính xác cho việc trở lại thi đấu đỉnh cao của Gordon Hayward.

Có khả năng Hayward sẽ trở lại thi đấu ngay trong mùa giải này, nhưng tôi chưa từng thấy một tiền lệ nào có thể trở lại sớm như vậy. Cầu thủ gần đây nhất có chấn thương tương tự xảy ra vào tháng 11 đã bỏ lỡ toàn bộ 68 trận còn lại của mùa giải để phục hồi và Hayward cùng đội ngũ y tế của Boston Celtics sẽ làm mọi cách để anh không bị ngồi ngoài lâu đến vậy.

Cập nhất mới nhất về chấn thương của Hayward: Sau khi được phẫu thuật thành công, các bác sĩ công bố Hayward nhiều khả năng sẽ không trở lại trong mùa giải năm nay.

Còn liệu đây có phải một chấn thương làm chấm dứt sự nghiệp thi đấu của Gordon Hayward hay không? Với những gì tôi biết được đến thời điểm này thì tôi nghĩ là không, nhưng anh ấy sẽ phải nghỉ thi đấu đến hết mùa giải năm nay. Nhất là với một chấn thương nặng như thế này, bạn sẽ muốn Hayward phải phục hồi hoàn toàn 100% chứ không phải cố gắng mang anh ấy trở lại càng nhanh càng tốt rồi gặp phải những chấn thương phụ khác.