Ngoại lệ Hoàng Anh Tuấn
Năm 2005, gương mặt lạ hoắc Hoàng Anh Tuấn đã đánh dấu một cột mốc quan trọng cho cử tạ Việt Nam trên đỉnh cao quốc tế với 1 tấm HCV, 2 tấm HCB hạng 56kg tại giải Trẻ VĐTG. Cũng kể từ đó, đô cử sinh năm 1985 liên tục đứng trong Top 3 các giải đấu, với điểm rơi ngoạn mục là tấm HCB Olympic 2008. Khi ấy, giới chuyên môn đều đánh giá lực sĩ quê Bắc Ninh là một trường hợp ngoại lệ mà vị trí thứ 2 và kỷ lục 290kg tại Bắc Kinh có thể coi như một điểm tới hạn mà khó đàn em nào có thể tái lập chứ chưa nói đến vượt qua.
Bởi thế, dù nhanh chóng đánh mất mình, rõ nhất với sự cố doping ngay trước thềm ASIAD 2010, Tuấn vẫn được coi là “con độc” của TTVN với các mục tiêu tầm thế giới. Câu chuyện chăm lo đầu tư cho Tuấn như thế nào, cùng cá tính và sự trễ nải kéo dài trong tập luyện, thi đấu của anh đã làm cho cả ngành thể thao phải lo lắng.
“Bộ đôi vàng” Quốc Toàn - Kim Tuấn
Sau Hoàng Anh Tuấn, tưởng như cử tạ Việt Nam không còn trông mong gì, thì chính ở hạng 56kg lại xuất hiện 2 tài năng trẻ hiếm có, gần như cùng thời điểm là Trần Lê Quốc Toàn và Thạch Kim Tuấn. Đóng vai người thế chỗ bất đắc dĩ tại ASIAD 2010, Toàn đã đứng ngay hạng 6, trong khi Tuấn “em” còn gây tiếng vang hơn nhiều với ngôi đầu lịch sử tại Olympic Trẻ 2010.
Bộ đôi ấy đã song hành, vừa cạnh tranh lành mạnh vừa tạo động lực mạnh mẽ để cùng nhau vươn tới đẳng cấp hàng đầu thế giới. Điều thú vị, họ còn có sự thay thế hoàn hảo cho nhau để gánh vác xuất sắc sứ mệnh nặng nề của cả môn. Khi Kim Tuấn gặp khó trong quá trình phát triển, thậm chí còn tính chuyển hạng cân, Quốc Toàn đã vượt lên trước để đoạt 1 HCV SEA Games và 1 HCĐ thế giới năm 2011, rồi suýt chút nữa đã mang về 1 tấm HCĐ Olympic 2012. Lúc Quốc Toàn sa sút phong độ vì chấn thương, đến lượt Kim Tuấn rực sáng. Không chỉ có HCV SEA Games 2013 mà anh còn đoạt 1 tấm HCB ASIAD cùng 1 HCV, 1 HCB giải VĐTG với thông số chuyên môn đều vượt qua cả HCV Olympic 2012.
Dù bộ đôi Quốc Toàn - Kim Tuấn đang cùng phải đối mặt với hệ lụy khó lường từ chấn thương, song khả năng vẫn duy trì, nâng cao thành tích trong nhiều năm tới. Nhất là Tuấn, người vẫn “ẵm” HCĐ nội dung tổng cử tại giải VĐTG 2015 bất chấp mới chỉ lấy lại được khoảng 80% sức lực, phong độ sau chấn thương.
3 lực sĩ đẳng cấp thế giới cùng 1 hạng cân
Hiện tại, ngoại trừ siêu cường Trung Quốc, không có nền cử tạ nào lại đang sở hữu tới 3 hảo thủ tầm cỡ thế giới chỉ ở 1 hạng cân, (56kg) như Việt Nam. Bên cạnh bộ đôi vàng Quốc Toàn - Kim Tuấn, từ 2 năm nay, cử tạ Việt Nam lại sản sinh ra một nhân tố ngời ngời triển vọng khác là Nguyễn Trần Anh Tuấn. Đô cử cùng tên và cùng “lò” thầy Huỳnh Hữu Chí với Thạch Kim Tuấn này được coi như 1 trong 2 đô cử trẻ hay nhất thế giới hạng 56kg. Năm 2014, lực sĩ sinh năm 1998 đoạt HCB Olympic trẻ. Năm 2015, Tuấn tiếp tục giành 3 HCB giải trẻ thế giới, với mức tổng cử trên 260kg, đủ để lọt vào Top 10 thế giới.
Nếu xét 10 năm trở lại đây, chỉ trừ Trung Quốc, duy nhất Việt Nam luôn giữ được lực lượng dồi dào, liên tục và khả năng tranh chấp huy chương tại mọi cuộc đấu quốc tế.
Trong số 4 “tài năng Vàng” của cử tạ Việt Nam hạng 56kg, rất kỳ thú vì có tới 3 người cùng mang tên Tuấn, gồm Hoàng Anh Tuấn (Bắc Ninh, sinh năm 1985), Thạch Kim Tuấn (Bình Thuận, sinh năm 1994) và Nguyễn Trần Anh Tuấn (TP.HCM, sinh năm 1998). Nếu tính cả Trần Lê Quốc Toàn (Đà Nẵng, sinh năm 1994), chỉ một chi tiết cả 4 đô cử tầm cỡ thế giới đến từ 4 địa phương khác nhau, cũng đã chứng tỏ tiềm năng to lớn và sự phù hợp tuyệt vời của cử tạ Việt Nam với 56kg, hạng cân nhỏ nhất thuộc hệ thống.
Chính nhờ có tới 3 hảo thủ cùng ở hạng cân 56kg, cử tạ Việt Nam mới có đủ quân số mạnh để đưa ra chiến thuật thi đấu tốt tại giải VĐTG 2015 khi Thạch Kim Tuấn, Nguyễn Trần Anh Tuấn cùng tranh tài hạng cân “tủ” còn Trần Lê Quốc Toàn được đôn lên thi đấu hạng 62kg. Dù đều không thành công song bộ ba này vẫn mang về thêm 43 điểm, giúp đồng đội nam gần như chắc chắn có một thứ hạng trong Top 24 để có 3 suất tới Olympic 2016.
Việc Vương Thị Huyền lập kỳ tích 2 HCB, 1 HCB tại giải VĐTG và trước đó là 2 HCV giải châu Á cũng chứng tỏ truyền thống của cử tạ Việt Nam ở hạng 48kg nữ. Trước Huyền từng có đô cử Ngô Thị Ngà đã đạt tới trình độ hàng đầu châu Á (3 HCB năm 2009). Tuy nhiên vì lý do riêng Huyền đã bất ngờ giải nghệ khi tài năng bắt đầu nở rộ.