Bánh xe là một yếu tố rất quan trọng cấu thành nên một chiếc xe đạp địa hình. Đây là phần tiếp xúc trực tiếp với mặt đất và có ảnh hưởng đến tốc độ, khả năng vượt chướng ngại vật, độ bám đường. Một cặp bánh xe phù hợp sẽ giúp bạn đạt được kết quả tốt trong luyện tập và thi đấu.
Bánh xe đạp địa hình có ba loại cơ bản: 26 inch, 29 inch và 27,5 inch.
Bánh 26 inch
Nếu bạn đã từng sở hữu một chiếc xe địa hình, rất có thể chiếc xe đó mang bánh xe 26 inch. Trong hàng thập kỉ, bánh xe 26 inch là tiêu chuẩn cho hầu hết các loại xe đạp địa hình. Mãi khi bánh xe 29 inch ra mắt năm 2010 và bánh xe 27.5 được giới thiệu năm 2013, tiêu chuẩn này mới được thay đổi.
Thông thường, những chiếc bánh 26 inch có đường kính vành 22 inch (559 mm). Kích thước26 inch là đã bao gồm lốp xe.
Ưu điểm:
- Trọng lượng nhẹ do kích thước nhỏ.
- Dễ điều khiển trong những điều kiện địa hình phức tạp thay đổi liên tục đòi hỏi người chơi phải có khả năng xử lí nhanh.
- Phù hợp với chiều cao của đa số người dùng trong khi những loại bánh xe lớn như 29 inch thường khó phù hợp với người dùng có chiều cao khiêm tốn.
- Giá thành rẻ, đồ hỗ trợ đi kèm phong phú đa dạng.
Nhược điểm:
- Khó vượt qua các chướng ngại vật có kích thước lớn.
- Tốc độ khi di chuyển chậm so với những loại bánh xe có kích thước lớn hơn.
- Diện tích tiếp xúc của bánh xe 26 inch nhỏ do đó khả năng bám đường kém hơn so với bánh xe 29 và 27,5 inch.
- Áp suất lốp luôn phải duy trì ở mức cao. Trong thực tế, việc bơm đúng áp suất khi sửa chữa rất khó khăn.
Bánh 29 inch
Bánh xe 29 inch ra mắt lần đầu vào năm 2010 với bộ vành đường kính 24.5 inch (622 mm). Tại thời điểm ra mắt, mẫu bánh xe này đã gây ấn tượng mạnh do có kích thước rất “khủng”. Các tay đua khi sử dụng đều nói rằng họ không phải lo lắng về các chướng ngại vật như rễ cây, đá hộc nữa vì bánh 29 inch lăn qua chúng một cách dễ dàng.
Độ bám đường của bánh xe cũng được cải thiện. Điều mà các tay đua yêu thích nhất ở mẫu bánh xe này là giúp họ có thể đạt tốc độ cao hơn so với bánh 26 inch. Hiện nay tại các cuộc đua xe đạp địa hình, hầu hết các tay đua sử dụng bánh 29 inch cho xe của mình.
Ưu điểm:
- Tốc độ cao hơn so với bánh 26 inch.
- Vượt qua chướng ngại vật tốt hơn.
- Diện tích tiếp xúc với bề mặt địa hình lớn hơn nên độ bám đường của xe lớn hơn.
- Phù hợp cho các tay đua có chiều cao tốt.
- Trong các cuộc đua với quãng đường dài bánh xe 29 inch dễ dàng đạt được những lợi thế lớn.
- Bánh xe 29 inch yêu cầu áp suất lốp thấp hơn so với bánh 26 inch, do đó sẽ dễ sửa chữa hơn khi gặp sự cố.
Nhược điểm
- Bánh xe lớn nên độ linh hoạt sẽ giảm. Khi gặp địa hình phức tạp, thay đổi liên tục người điều khiển sẽ cảm thấy khó khăn hơn so với bánh 26 inch.
- Với những người có chiều cao tầm thước, chọn được khung xe phù hợp với bánh xe 29 inch khá khó khăn.
- Bánh xe 29 inch lớn hơn nên sẽ nặng hơn bánh 26 inch.
- Dòng bánh xe này không phù hợp với xe downhill và freeride.
Bánh 27.5 inch
Bánh 29 inch đã “làm mưa làm gió” tại các giải đua xe địa hình sau khi được ra mắt. Tuy nhiên, không phải tay đua nào cũng phù hợp được với kích thước lớn của bánh 29 inch. Một số tay đua cảm thấy khó điều khiển những chiếc bánh xe khủng này cho dù lợi thế của chiếc xe có bánh lớn hơn bánh 26 inch truyền thống rất rõ ràng.
Các hãng sản xuất nhanh chóng nhận ra một bộ phận người tiêu dùng rất cần những chiếc xe có bánh lớn hớn bánh 26 inch truyền thống nhưng bánh xe 29 inch lại "quá khổ". Kết quả, bánh xe 27.5 inch được cho ra mắt năm 2013. Bánh 27.5 inch có đường kính vành 23 inch (584mm) và đường kính khi lắp lốp xe là 27.5 inch. Mẫu bánh xe này được kết hợp những ưu điểm của bánh 29 inch và bánh 26 inch nên phù hợp với đa số người dùng hơn.
Ưu điểm
- Tốc độ di chuyển nhanh hơn bánh 26 inch và điểu khiển linh hoạt hơn bánh 29 inch. Đây là lợi thế lớn nhất của bánh 27.5 inch
- Phù hợp với những người dùng có chiều cao vừa phải cần những chiếc xe có bánh xe cũng vừa phải
- Bám đường tốt và vượt chướng ngại vật tốt hơn bánh 26 inch.
Nhược điểm
- Tốc độ di chuyển vẫn còn kém bánh 29 inch
- Do mới ra mắt, những linh kiện như khung xe, lốp, săm.. phù hợp vẫn chưa nhiều và phổ biến như bánh 26 inch
Tại Việt Nam, bánh xe 26 inch là loại phổ biến nhất hiện nay. Bạn có thể mua xe có kích thước bánh này rất dễ dàng tại các cửa hàng, phụ tùng đi kèm và thay thế cũng rất sẵn. Bánh 29 đòi hỏi khung xe đi kèm có kích thước cũng phải lớn, không phù hợp với thể trạng của đa số người Việt.
Bạn chỉ nên lựa chọn xe bánh 29 inch nếu bạn có chiều cao trên 1m67. Chiều cao lý tưởng để sử dụng xe bánh 29 inch là 1m82.
Chính vì vậy, số lượng người chơi dùng bánh 29 inch còn ít. Bánh 27.5 cũng được bày bán ở nhiều các cửa hàng nhưng mẫu mã không đa dạng như xe bánh 26 inch.
Áp suất lốp trung bình cần phải bơm cho mỗi loại bánh:
29 inch: 35 – 65 PSI (tương đương 2,46kg/cm2 - 4,57kg/cm2)
26 inch: 45 – 70 PSI (tương đương 3,16kg/cm2 - 4,9kg/cm2)
27.5 inch: 35 – 65 PSI (tương đương 2,46kg/cm2 - 4,57kg/cm2)
Trọng lượng trung bình của mỗi loại bánh:
26 inch: 1500g -1600g
27.5 inch: 1300g – 1500g
29 inch: 1600g – 1700g