Nga đã dính bê bối doping từ mấy năm nay, với số lượng VĐV ở nhiều môn có kết quả dương tính với chất cấm. Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) đã phải ra lệnh cấm thi đấu diện rộng với tất cả VĐV mang quốc tịch Nga kể từ năm 2018.

Sau 3 năm, lệnh cấm đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền thể thao lớn mạnh là Nga. Các VĐV trong sạch lên tiếng mong muốn được thi đấu và ngày càng có nhiều VĐV đệ đơn để được góp mặt ở các giải đấu lớn. IOC đã làm dịu tình hình bằng cách cho các VĐV Nga thi đấu nhưng dưới màu áo một đội tuyển trung lập. Đó là lý do vì sao ở Olympic Tokyo khán giả quen thuộc với một đội có tên viết tắt là ROC (Russian Olympic Committee).

Sau “danh hiệu vô địch” của đoàn Nga thì Kenya không là số hai thì ai có thể xếp hạng ba được. Kenya là cường quốc về chạy dài, nơi nổi tiếng với những cái tên đã đi vào lịch sử về chạy marathon như: Eliud Kipchoge, người giữ kỷ lục thế giới chạy 42,195km (2:01:39), người đầu tiên chạy marathon dưới 2 giờ, vừa bảo vệ thành công HCV marathon ở Rio 2016 bằng chiến thắng thuyết phục tại Olympic Tokyo vừa qua; hay những nữ VĐV cũng thống trị đường chạy marathon nữ như Brigid Kosgei, kỷ lục gia thế giới marathon nữ, đương kim vô địch London Marathon, HCB Olympic Tokyo… và Peres Jepchirchir, vô địch marathon nữ Olympci Tokyo và nắm giữ kỷ lục thế giới chạy bán marathon nữ…

Tuy nhiên, Kenya cũng mang nhiều tai tiếng khi có số lượng VĐV dính doping nhiều thứ hai, chỉ sau Nga. Theo một công bố mới đây, trong số 11.482 VĐV được lấy mẫu xét nghiệm doping thì số dương tính lên tới… vài trăm.

Người ta thống kê được số VĐV dương tính doping khi được lấy mẫu có tỷ lệ lên đến 10% cho đến… 40%. Loại chất cấm bị phát hiện sử dụng nhiều nhất là EPO. Đây là chất cũng tương tự như hooc-môn giới tính (testosterone), loại chất được cho tạo ra những tế bào hồng cầu có lợi cho cơ bắp, dẫn đến tăng kết quả thi đấu đột biến.

Điền kinh nằm trong số môn dẫn đầu về tỷ lệ VĐV sử dụng doping. Năm 2012, khi Olympic tổ chức tại London (Anh quốc), có đến 4 VĐV trong số 12 người giành quyền vào chung kết chạy 1500m nữ dương tính với doping.

Năm 2013, nguyên bộ phận ban phòng chống doping của Jamaica đã phải từ chức vì tuyên bố chỉ thực hiện… duy nhất một cuộc xét nghiệm doping cho VĐV trước kỳ Thế vận hội London. Còn năm ngoái, cựu chủ tịch bộ thể thao nước này Lamine Diack còn bị tống giam vì tham nhũng và che giấu các hoạt động xét nghiệm chất cấm…

Ngay trước thềm Olympic Tokyo, hàng loạt VĐV cũng bị cấm thi đấu vì dính đến chất cấm, trong đó có Shelby Houlihan, nữ VĐV điền kinh của Mỹ hay Yuliya Yelistratova, nữ VĐV 3 môn phối hợp (triathlon) của Ukraine…

Thống kê chung, các quốc gia như Liên Xô cũ, Ukraine, Kazakhstan và Belarus là những quốc gia có nhiều VĐV dính doping thường xuyên nhất.

Ở riêng môn điền kinh, Kenya và Ethiopia là hai quốc gia có nhiều VĐV chạy đường dài dính bê bối chất cấm hàng đầu. Các nội dung chạy từ 400m trở xuống, cụ thể là cự ly 100m và 200m, là những nội dung có nhiều VĐV liên quan đến doping nhất.