Anh chàng VĐV Mbuleli Mathanga nhận chỉ trích dữ dội từ giới chuyên môn và các đối thủ khi sử dụng đôi giày hiệu Vaporflys ở giải chạy tại Durban, Nam Phi cách đây vài tuần để chiến thắng cự ly 5000m nam với thành tích 13 phút 47 giây 23 (13:47.23). 

Sau khi kết thúc nội dung này, Mathanga cho hay mình không hề biết về việc loại giày trên bị cấm thi đấu ở các giải chạy trong sân vận động. Liên đoàn Điền kinh Thế giới đã từng công bố cấm các loại “siêu giày” có đế dày hỗ trợ các VĐV tại các đường đua trong sân vận động bởi công nghệ ưu việt của loại giày được xếp vào dạng “không công bằng trong thể thao”. Hiện tại, loại giày này vẫn được các VĐV chuyên nghiệp hàng đầu trên thế giới sử dụng tại các giải chạy đường bằng, ngoài trời…

Để tránh bị chỉ trích và hoài nghi về khả năng thực sự, Mbuleli Mathanga đã quyết định chạy chân trần ở nội dung 10.000m tại một giải đấu khác sau đó. Kết quả, chàng trai này vẫn giành chức vô địch với thông số 28:24.93, thành tích cá nhân tốt nhất của mình ở cự ly 10.000m. Đặc biệt, đây cũng là kỷ lục quốc gia Nam Phi mới, tốt hơn thông số 28:40.00 của VĐV KwaZulu-Natal.

“Năm 2019 ở một giải tại quê nhà, tôi từng chạy 28 phút 37 giây ở nội dung 10.000m bằng chân trần nhưng lại không để ý về thông số đó… vì tôi không biết” - Mbuleli Mathanga cho biết. Ngay cả việc đi đôi “siêu giày” Vaporflys khi chạy 5000m ở giải cách đây mấy tuần, anh chàng này cũng không hề biết chúng bị cấm thi đấu.

Ngày 15/3/2021 tới, Mbuleli Mathanga sẽ tham dự một giải nữa ở cự ly 5000m và đang chờ mua đôi giày đinh chạy sân vận động mới để đi, thay vì phải cuốn băng chạy chân trần.

Nike Vaporfly 4% là dòng giày được thiết kế từ mút xốp (foam) tiên tiến kết hợp với đế làm bằng sợi carbon để tái hồi 4% năng lượng từ một bước chạy sang bước chạy tiếp theo. Theo một bài thử nghiệm được giám sát bởi tờ New York Times, một  VĐV mang phiên bản phổ thông của Vaporfly 4% chạy nhanh hơn từ 4% đến 5% so với vận động viên mặc một đôi giày chạy bộ thông thường. 

Huyền thoại marathon Eliud Kipchoge (Kenya) cũng từng dùng Vaporfly 4% và trở thành người đầu tiên trong lịch sử chạy 42,195km dưới 2 giờ tại sự kiện tổ chức ở Áo tháng 10/2019. Đồng hương Brigid Kosgei cũng mang đôi giày thương hiệu này và phá kỷ lục marathon nữ 2:14:04 tại Chicago Marathon 2019.

Loại giày này bị cấm thi đấu tại Thế vận hội và các giải chạy trong sân vận động, tuy nhiên thoát lệnh cấm dùng tại các giải chạy đườn bằng ngoài trời.