Ngày 22/5/1958 khi đang tham dự Đại hội thể thao châu Á lần thứ III, các nước Đông Nam Á đã họp bàn và thống nhất thành lập một tổ chức thể thao riêng, đó là cột mốc quan trọng đánh dấu sự ra đời của SEAP Games 1 (tên gọi đầu tiên của SEA Games) diễn ra từ 12-17/12/1959, gồm 527 VĐV đến từ Thái Lan, Myanmar, Malaysia, Singapore, Lào và Việt Nam.
Trải qua thời kỳ khánh chiến chống Mỹ ác liệt, thể thao Việt Nam vẫn luôn nỗ lực tham dự sân chơi hàng đầu Đông Nam Á. Tuy nhiên sau khi đất nước thống nhất và trải qua thời kỳ gian khổ khắc phục hậu quả chiến tranh đã khiến Việt Nam vắng mặt tại đấu trường SEA Games 13 năm liên tiếp.
Kể từ năm 1989 khi tình hình được cải thiện, Việt Nam đã chính thức trở lại đấu trường thể thao lớn nhất Đông Nam Á năm 1989 và ngay lập tức để lại dấu ấn với 3 tấm HCV, 11 HCB và 5 HCĐ, trong đó bắn súng là môn thể thao thành công nhất khi mang về cả 3 HCV và 8 HCB.
Qua mỗi kỳ SEA Games, Việt Nam ngày càng cải thiện và nâng cao thành tích để vươn lên trở thành một trong những quốc gia hàng đầu khu vực. Tiền đề là vị trí thứ 4 toàn đoàn SEA Games 21 năm 2001 tại Malaysia, Việt Nam lần đầu tiên giành vị trí thứ 4 khu vực.
Ở ngay kỳ SEA Games 22 sau đó, với lần đầu tiên giữ tư cách chủ nhà Việt Nam đứng vị trí nhất toàn đoàn với 156 HCV, 91 HCB và 93 HCĐ. Kết quả các kỳ SEA Games sau đó cũng chứng minh tiềm lực của thể thao Việt Nam khi chúng ta luôn xuất hiện trong top3.