Lần đầu tiên đội tuyển Việt Nam và Trung Quốc gặp nhau ở giải đấu chính thức là tại vòng loại World Cup 1998. Ngày 25/5/1997, tuyển Việt Nam tiếp đón Trung Quốc trên sân Thống Nhất. Thời điểm đó, bóng đá nước nhà mới hội nhập trở lại sân chơi quốc tế còn đối thủ có tham vọng lớn giành vé dự World Cup.

Không quá ngạc nhiên khi Trung Quốc giành chiến thắng với tỷ số 3-1. Và bàn thắng duy nhất của đội tuyển Việt Nam do công Lê Huỳnh Đức. Chính tiền đạo sinh năm 1972 là người đầu tiên ghi bàn vào lưới đội tuyển Trung Quốc.

Cùng với đó, hai năm sau, ở trận giao hữu Dunhill Cup 1999, Lê Huỳnh Đức một lần nữa chọc thủng lưới đối phương. Thời điểm đó, anh là ngôi sao của bóng đá nước nhà. Năm 2001, sự kiện gây rúng động làng bóng đá Việt Nam xảy đến. Lê Huỳnh Đức trở thành cầu thủ đầu tiên xuất ngoại. Điểm đến chính là Trung Quốc khi anh khoác áo CLB Chongqing Lifan.

HLV Cao Peng lý giải về thương vụ này: “Người dân Trùng Khánh rất đam mê bóng đá, và đặc biệt có ấn tượng tốt đẹp với Lê Huỳnh Đức, cầu thủ duy nhất của Việt Nam từng hai lần sút tung lưới tuyển Trung Quốc ở vòng loại World Cup 1998 và Dunhill Cup 1999. 

Trong chuyến sang thăm Trùng Khánh, hàng trăm cổ động viên Lifan với băng rôn, biểu ngữ trên tay đã đến tận sân bay và sân vận động để chiêm ngưỡng Đức. Với chúng tôi, chính hai bàn thắng đó đã khiến Lifan nghĩ tới việc ký hợp đồng với Đức. Nhưng lúc bấy giờ bóng đá Việt Nam chưa chuyển sang chuyên nghiệp và cũng chưa có quy chế đưa cầu thủ ra nước ngoài nên mọi chuyện đành gác lại”.

Thế là, sau giải giao hữu Dunhill Cup, khi sang TP HCM dự Cúp bóng đá quốc tế, HLV trưởng và cầu thủ đội Tiên Phong Hoàn Đảo (tiền thân của Lifan) cũng đã tận mắt chứng kiến Huỳnh Đức thi đấu và thật sự hài lòng. “Sau lần gặp gỡ đó, chúng tôi càng quyết tâm mời bằng được Đức sang thi đấu”, ông Cao Peng nói thêm.

Tuy nhiên, thương vụ Lê Huỳnh Đức chuyển từ Công an TP. HCM sang Chongqing Lifan đơn thuần là theo dạng biệt phái và mang tính thương mại cao. Để có được Huỳnh Đức, CLB của Trung Quốc đã cử 3 cầu thủ cho Công an TP.HCM.

Ngoài ra, thời điểm này, xe gắn máy và ô tô giá rẻ của Trung Quốc đang ồ ạt đổ vào Việt Nam. Lifan là một nhãn xe mô tô và xe tải giá rẻ của Trung Quốc. Khi thâm nhập vào thị trường Việt Nam, họ đã nhắm ngay đến ngôi sao bóng đá đương thời Lê Huỳnh Đức.

Trong 4 tháng thi đấu ở giải VĐQG Trung Quốc, Huỳnh Đức không có nhiều cơ hội được ra sân và nhanh chóng trở lại quê nhà.

Một chuyến đi không thuần về chuyên môn song Lê Huỳnh Đức vẫn góp nhặt được bài học quý giá. Sau khi trở về Việt Nam, anh cho hay: “Ở Trung Quốc, cầu thủ có ý thức tự giác rất cao vì họ xác định rõ rằng chơi bóng đá trước hết cho chính bản thân mình. Đá hay, phong độ tốt thì được hưởng lương cao, ngược lại nếu chơi dở, phong độ kém là mất tiền thưởng hoặc bị đưa vào danh sách chuyển nhượng. 

Sau buổi tập, các cầu thủ được hoàn toàn tự do, ai cũng có thể về nhà. Họ tự chăm sóc sức khỏe và chịu trách nhiệm về thể lực của mình. Đối với cầu thủ tài năng, chế độ đãi ngộ rất cao, nhưng kỷ luật cũng rất nghiêm minh. Tôi còn nhớ ban lãnh đạo CLB Lifan đã thẳng thừng trừ đến 3 tháng lương một cầu thủ trụ cột chỉ vì anh ta đến sân tập muộn và có mùi rượu”.

Ngoài kỷ luật, câu chuyện về dinh dưỡng cũng là sự khác biệt. Huỳnh Đức kể rằng: “Ở Lifan, khẩu phần cho mỗi cầu thủ là 100 nhân dân tệ/ngày (tương đương 180.000 VND). Các bữa ăn luôn có đầy đủ tôm, thịt, cá, hoa quả và sữa. Về y tế, hằng năm, CLB phải chi 50.000 USD mua thuốc bổ và thuốc điều trị bệnh cho cầu thủ. 

Bác sĩ bắt các cầu thủ phải uống thuốc bổ mỗi ngày cho nên dù luyện tập hay thi đấu với cường độ cao, các cầu thủ phục hồi phong độ rất nhanh và luôn đạt trạng thái hưng phấn cao. 

Ở Việt Nam, cứ mỗi lần HLV tăng khối lượng tập luyện, các cầu thủ đều than không thể nào tập nổi, thậm chí bị chấn thương. Tất cả đều do thiếu chất dinh dưỡng và y tế không tốt. Thú thật, với tiêu chuẩn bữa ăn chỉ có 60.000 đồng/ngày, 5 người một bàn ăn với hai con cá, vài quả trứng, một đĩa thịt thì làm sao cầu thủ có đủ sức để thi đấu”.

Huỳnh Đức là “phát súng lệnh” để sau này, hàng loạt cầu thủ Việt ra nước ngoài thi đấu. Song, “vết xe đổ” của anh đã không được nhiều đàn em rút tỉa khi chủ yếu đi theo dạng cho mượn và không có nhiều cơ hội thi đấu.

Giờ đây, lứa đàn em của Huỳnh Đức sẽ chạm trán Trung Quốc ở lần thứ 6, hai đội gặp nhau tại giải chính thức. Người hâm mộ chờ đợi đoàn quân của HLV Park Hang Seo sẽ cắt đứt chuỗi 5 trận thua trước đó.