Trong 17 lần giải đấu được tổ chức, vị trí cao nhất của một đội bóng Đông Nam Á là ngôi á quân của Myanmar vào năm 1968. Thời điểm này, giải đấu chỉ có 5 đội, đá vòng tròn một lượt. Ở kỳ Asian Cup 1972 tại Thái Lan, lần đầu tiên, sân chơi này chia bảng và chủ nhà đã giành vị trí thứ 3.

Từ đó đến nay, không một đội bóng nào lọt đến vòng bán kết. Việt Nam là lá cờ đầu khi hai lần tiến đến tứ kết vào các năm 2007 và 2019. Malaysia (3 lần tham dự), Indonesia (4 lần) cũng chỉ dừng bước ở vòng bảng.

Một Thái Lan hùng mạnh ở khu vực nhưng khi ra đấu trường châu lục thu mình như một chú Voi con. Đội bóng có biệt danh Voi chiến bị loại ngay vòng bảng từ sau năm 1972 cho đến kỳ Asian Cup 2019.

Sở dĩ ở giải đấu lần này, Thái Lan vượt qua vòng bảng bởi thể thức thi đấu thay đổi. Theo đó, Asian Cup mở rộng ra 24 đội và 4/6 đội xếp hạng ba có thành tích tốt nhất cũng giành vé vào vòng knock-out. Nhưng rồi, Voi chiến bị loại ngày vòng 1/8.

Không ngoa khi nhận định, Đông Nam Á là vùng trũng của châu lục. Song, khi giải đấu mở rộng 24 đội, cơ hội cũng mở ra với các đại diện trong khu vực. Nó đến từ số lượng và cũng đến từ cơ hội tiến sâu.

Giải đấu năm 2019 là điển hình. Lần đầu tiên trong lịch sử, có đến 3 đội góp mặt là Thái Lan, Việt Nam và Philippines. Hai đội Việt Nam, Thái Lan đã vượt qua vòng bảng. Riêng Chiến binh Sao vàng hiên ngang tiến vào tứ kết và chỉ chịu dừng bước trước Nhật Bản hùng mạnh.

Tại Asian Cup 2023, số đội Đông Nam Á góp mặt lên đến 4 đội gồm Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và Malaysia. Lần đầu tiên sau 52 năm, hai đội bóng khu vực sẽ chạm trán nhau ở giải đấu này khi Việt Nam và Indonesia cùng bảng đấu.

Thể thức thay đổi cũng mang đến cơ hội lớn cho các đội bóng trong khu vực. Theo trang We Global Football, tỷ lệ Thái Lan vượt qua vòng bảng cao nhất với 56.80%, lần lượt sau đó là Việt Nam (44.28%), Malaysia (39%), Indonesia (29.28%). 

Thái Lan nằm ở bảng đấu khá khó khăn với Saudi Arabia và Oman vượt trội. Tuy vậy, Voi chiến có thể giải quyết Kyrgyzstan để cạnh tranh vị trí thứ 3 bảng đấu. Malaysia quá nhỏ bé so với Hàn Quốc nhưng trước Jordan hay Bahrain, họ có thể tạo bất ngờ.

Trong khi đó, ở bảng đấu của Việt Nam và Indonesia, ngoài Nhật Bản quá mạnh, Iraq là đối thủ không quá vượt trội. Nếu thi đấu đúng năng lực, bất ngờ có thể xảy đến. Khi vượt qua vòng bảng, bước vào vòng knock-out, mọi kịch bản đều có thể xảy ra. 

Bóng đá luôn ẩn chứa bất ngờ. Người hâm mộ chờ đợi, các đội bóng ở khu vực sẽ biết cách tạo địa chấn để khẳng định, góp mặt tại đấu trường Asian Cup không phải cam phận đội bóng nhỏ bé.