Bất chấp thứ tự được xác định theo tiêu chí cụ thể và được công khai nhưng BXH FIFA vẫn bị chỉ trích không chính xác, thậm chí nặng lời hơn là chẳng khác gì câu chuyện hài hước giúp làng cầu thế giới giải trí mỗi tháng.

Sự lố bịch mới nhất, theo dư luận, của BXH FIFA chính là việc ĐT xứ Wales lọt vào Top 10 lần đầu tiên trong lịch sử, đứng trên cả Tây Ban Nha trong khi Argentina đứng trên cả Đức, đối thủ đánh bại họ trong trận chung kết World Cup 2014.

Rắc rối đến từ chính bản chất của BXH. Nó được lập ra nhằm mục đích đánh giá, so sánh thực lực, sức mạnh mỗi đội tuyển thành viên. Vậy thì làm thế nào một đội tuyển – xứ Wales – chưa bao giờ giành quyền tham dự một VCK EURO và lần góp mặt tại một kỳ World Cup mãi từ năm 1958 lại mạnh thứ 10 thế giới?

Vấn đề ở đây, có lẽ nhiều người hiểu sai ý nghĩa từ “mạnh” của BXH FIFA. Nếu xứ Wales chạm trán ĐT Tây Ban Nha, phần thắng nghiêng về Gareth Bale và các đồng đội sẽ không khác gì động đất; ngược lại, đó là chuyện quá bình thường. Tuy nhiên BXH FIFA với công thức và những tiêu chí để đánh giá mỗi đội tuyển trong một quãng thời gian được ấn định và không có giá trị vĩnh viễn. Thước đo của BXH FIFA không dựa vào tên tuổi hay chất lượng của đội tuyển đó.

Dĩ nhiên vẫn còn những bất cập trong cách tính, nhưng BXH FIFA rốt cuộc vẫn do con người lập nên và thật khó đòi hỏi sự hoàn hảo. Bằng chứng là FIFA từ năm 1992 đã một vài lần thay đổi cách tính toán cho mục đích công bằng nhất có thể.

Cũng dễ hiểu vì sao lại có làn sóng phản ứng nhắm vào FIFA. Tổ chức này luôn bị đặt câu hỏi về tính công bằng như khẩu hiệu “My Game Is Fair Play”. Sepp Blatter và bộ sậu của ông ta chưa bao giờ được tin điều hành FIFA chỉ với cái tâm không vấy những đồng euro; và scandal vừa mới nổ ra như một chứng cứ tăng tính thuyết phục. Ngay trong lòng FIFA, tạm gọi ở đây là tổ chức điều hành và thực thi luật pháp, tạo ra sự công bằng của bóng đá thế giới, những quan chức cấp cao lại sử dụng công bằng như một thứ công cụ mang lại lợi ích cá nhân thì làm sao “trò chơi của họ công bằng” được?

Tóm lại, mấu chốt nằm ở NIỀM TIN. FIFA đang khiến niềm tin đặt vào họ bị xói mòn, và bất kể chuyện gì liên quan đến tổ chức này đều bị đặt dấu hỏi dù Sepp Blatter và bộ sậu, trong một số khía cạnh có cố minh bạch đến đâu.

Q. NGUYÊN