Giả sử Ronaldo và Messi sang Trung Quốc lĩnh lương cao ngất ngưởng thế giới trong phần còn lại của sự nghiệp, họ cũng chỉ là những gã tế bần nếu so về độ giàu có với chiến binh Gaius Appuleius Diocles.

Ronaldo ký hợp đồng mới với Real Madrid hồi tháng 11 để hưởng mức lương 450 nghìn USD/tuần. Hiện tại, báo chí loan tin Messi chưa gia hạn với Barca nếu không được trả mức lương: 559 nghìn USD/tuần. Con số này thực tế vẫn chưa bằng với thu nhập của Tevez ở Trung Quốc, khoảng 758.000 USD/tuần, như truyền thông từng đồn ầm lên.

Tuy nhiên, thu nhập của 2 siêu sao hàng đầu thế giới bóng đá, hay kể cả Tevez, vẫn chưa là gì so với nhiều VĐV bóng rổ, golf hay quyền anh. Kể từ khi Tiger Woods trở thành VĐV đầu tiên kiếm được 1 tỷ USD hồi năm 2009, rất nhiều siêu sao thể thao đã thăng tiến vượt bậc trong khoản kiếm tiền. 

1 tỷ USD là cột mộc trong mơ của số ít siêu sao thể thao

Dù vậy đến nay mới chỉ có 5 cái tên trở thành tỷ phú nhờ thể thao. Đứng đầu là huyền thoại bóng rổ Michael Jordan với 1,7 tỷ USD.

Và đáng chú ý, tất cả đều kém xa cái tên rất ít người biến đến: Gaius Appuleius Diocles - người đàn ông thất học sống ở... thế kỷ thứ 2. Ông đến từ Lusitania, nơi ngày nay là một phần lãnh thổ nằm trên cả Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.

Diocles là huyền thoại đua ngựa (2 hay 4 con) nổi tiếng trong lịch sử La Mã. Tổng số tiền Diocles kiếm được là 35.863.120 đồng vàng sestertius. Số tiền này đủ để cung cấp thóc lúa cho toàn bộ thành Rome trong vòng 1 năm trời, hoặc chu cấp cho quân đội Rome - đội quân mạnh nhất thế giới khi ấy - trong hơn 2 tháng.

Theo giáo sư Peter Struck thuộc đại học Pennsylvania, nếu điều chỉnh theo tỷ giá lạm phát thì thu nhập của Diocles ở năm 2014 là 15 tỷ USD. Vì vậy, ông trở thành một trong những người giàu nhất La Mã thời đó cũng như giàu nhất thế giới thời nay. 

Câu chuyện kỳ diệu về Diocles không chỉ liên quan đến tiền bạc mà còn về lòng đam mê và sự quả cảm. Trong suốt 24 năm thi đấu, từ tuổi 18 cho đến lúc giải nghệ ở tuổi 42, Diocles tham gia hơn 4.200 cuộc so tài.

Ông cùng các chiến mã của mình đã giành vị trí quán quân 1.462 lần và giành vị trí thứ hai 861 lần. Diocles thường xuyên thắng ở những cuộc thi có tiền thưởng lớn của La Mã. Đó cũng là những cuộc thi đẫm máu và khốc liệt nhất.

Mạng sống của Diocles luôn bị đe dọa ở mỗi cuộc đua. Gươm, dao găm cùng lao là hai vũ khí bất ly thân của ông trên chiến xa, thường được sử dụng khi đối thủ muốn áp sát. 

Như mọi VĐV đua xe ngựa thời ấy, Diocles không chỉ đua giỏi mà còn là chiến binh thực thụ. Khán giả thành Rome bị ám ảnh bởi những màn trình diễn đầy bạo lực pha trộn giữa máu và mồ hôi. Nó cũng có thể ví với tình yêu bóng đá của các hooligan hay hội Ultra ngày nay.

Diocles là một trong số ít những người có thể sống sót ở môn thể thao này. Rất nhiều chàng trai cố gắng bắt chước Diocles đã chết ở tuổi đôi mươi. Nhiều huyền thoại khác của thành Rome không thể thoát khỏi tử thần lúc chưa đến tuổi 30. Với Diocles, ông giải nghệ ở tuổi 42.

Có lẽ rất nhiều người sẽ thắc mắc tại sao Diocles giàu có đến vậy mà ông lại phải đánh liều mạng sống trên các trường đua đầy bụi bặm. Đó là vì suy nghĩ của người cổ xưa khác với chúng ta. 

Chiến tích của Diocles... 

... được lưu truyền suốt nghìn năm qua

Họ cũng quý trọng tiền bạc nhưng nó chẳng có nghĩa lý gì khi đặt cạnh đam mê và danh dự. Bạn có thể tra tấn một chiến binh La Mã suốt 20 tiếng/ngày trong vòng 1 tuần liền nhưng anh ta cũng chẳng tiết lộ hôm nay là thứ mấy.

Diocles chấp nhận mọi lời khiêu chiến tới ông cũng như nhóm chính trị mà ông đại diện ở thành Rome.  Diocles tìm thấy lý do mà mình sống trong những phút hiểm nghèo trên trường đấu.

Nhưng ngày nay, lòng tham, danh vọng, giàu có đang trở thành những thứ mà con người miệt mài theo đuổi. Đó có lẽ là lý do suốt 1869 năm sau khi Diocles giải nghệ, chưa VĐV nào có thể sánh với di sản của ông về tinh thần cũng như tiền bạc.