Ngày 26/6/1999, trên SVĐ La Cartuja tại thành phố Sevilla, trận chung kết Cúp nhà Vua giữa Valencia và Atletico Madrid đang diễn ra. Trong một khoảng khắc vô cùng kỳ diệu, Gaizka Mendieta đã nhận bóng bằng ngực từ đồng đội, dùng đầu gối không chế bóng thêm một nhịp, tiếp tục tâng bóng ngược ra phía sau để loại bỏ hai hậu vệ đối phương trước khi tung ra cú dứt điểm chân trái đầy quyết đoán. Tỷ số được nâng lên 2-0 và khi ấy, tất cả đều hiểu rằng mọi chuyện đã thực sự chấm hết đối với Atletico.
Chung cuộc, Los Che giành chiến thắng tưng bừng 3-0, qua đó đoạt danh hiệu thứ hai dưới thời HLV Claudio Ranieri. Mặc dù vậy, điều quan trọng nhất là sau chức vô địch này, thế giới lại được chứng kiến thêm một huyền thoại bước ra ánh sáng. Đó chính là Mendieta, một nốt nhạc buồn vẫn còn dang dở trong giai đoạn chuyển giao giữa hai thiên niên kỷ.
Những bước chạy “thiêu đốt” cả châu Âu
Xuất thân là một người xứ Basque (Bilbao) nhưng Gaizka Mendieta lại quyết định lựa chọn mảnh đất Valencia làm nơi nâng bước cho những ước mơ của mình.
Năm 17 tuổi, sau khoảng thời gian ăn tập cùng đội trẻ Castellon, chàng trai tóc vàng đã chính thức nhận được bản hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên trong đời. Để rồi, chỉ chưa đầy một năm sau đó, ban lãnh đạo Valencia đã nhận ra tài năng của Mendieta và nhanh chóng đưa tiền vệ sinh năm 1974 này về sân Mestalla.
Trên thực tế, trong giai đoạn đầu khoác áo Bầy Dơi, Mendieta cũng không phải một cái tên để lại nhiều ấn tượng. Mọi chuyện chỉ bắt đầu thay đổi sau khi HLV Claudio Ranieri chuyển đến dẫn dắt Valencia từ mùa giải 1997/98.
Dưới triều đại vị chiến lược gia người Ý, Mendieta dần dần được sử dụng như một “nhạc trưởng” ở khu vực giữa sân đồng thời có xu hướng hoạt động lệch sang cánh phải.
Mùa Hè năm 1999, sự xuất hiện của nhà cầm quân lẫy lừng Hector Cuper tại sân Mestalla tiếp tục đưa Valencia cũng như cá nhân Mendieta bước vào một kỷ nguyên hoàn toàn mới.
Sau thời điểm đoạt danh hiệu Siêu Cúp Tây Ban Nha hồi đầu mùa, Los Che tiếp tục thi đấu thăng hoa trên nhiều mặt trận và lọt vào đến trận chung kết Champions League. Bản thân Mendieta ở mùa giải năm ấy cũng ghi được tổng cộng 19 bàn thắng trên mọi đấu trường, thành tích tốt nhất trong sự nghiệp của ngôi sao người Tây Ban Nha.
Có lẽ các CĐV Valencia kỳ cựu sẽ chẳng bao giờ quên được bàn thắng kinh điển của Mendieta vào lưới Barca tại lượt về vòng bán kết Champions League 1999/00. Bằng một tình huống cứa lòng chân trái hết sức nhạy cảm và tinh tế, cầu thủ mang áo số 6 bên phía Bầy Dơi đã khiến toàn bộ các góc khán đài sân Nou Camp như chết lặng.
Video: Bàn thắng của Mendieta vào lưới Barca
Thất bại cay đắng 0-3 trước Real Madrid ở trận chung kết sau đó cũng không thể nào che mờ đi màn trình diễn quá đỗi xuất sắc của cá nhân Mendieta.
Mùa giải 1999/00, anh được UEFA bình chọn là Tiền vệ hay nhất châu Âu, một danh hiệu hoàn toàn xứng đáng cho những bước chạy không ngừng nghỉ của ngôi sao sinh năm 1974.
Câu chuyện kỳ diệu về Gaizka Mendieta và tập thể Valencia dưới triều đại HLV Hector Cuper vẫn chưa dừng lại khi bước sang mùa bóng tiếp theo, đội bóng chủ sân Mestalla thêm một lần nữa lại giành quyền chơi trận chung kết Champions League.
Là một trong số ít những hảo thủ còn gắn bó với Bầy Dơi sau mùa Hè chuyển nhượng năm 2000, người thủ lĩnh tóc vàng Mendieta tiếp tục dẫn dắt những đàn em mới như Baraja, Vicente, Aimar, Roberto Ayala… làm nên một mùa giải thần thánh. Sau khi đánh bại các đại diện đến từ Anh quốc ở vòng tứ kết và bán kết (Arsenal và Leeds United), Los Che phải chạm trán Bayern Munich trong trận đấu cuối cùng.
Mặc dù vậy, số phận cuối cùng đã không mỉm cười với thế hệ vàng dang dở của Mendieta. Một bàn thắng ở trận chung kết cùng pha thực hiện penalty chuẩn xác trong loạt sút luân lưu của ngôi sao mang áo số 6 là không đủ để giúp cho Valencia giành được chiến thắng trước người Đức.
Thêm một lần nữa được bầu chọn trở thành tiền vệ xuất sắc nhất châu Âu nhưng bản thân Mendieta đã phải nếm trải nỗi cay đắng xuyên qua hai thiên niên kỷ, với hai trận chung kết vô cùng trớ trêu và định mệnh.
Vì cuộc đời không có gì phải hối tiếc
Mùa Hè năm 2001, cầu thủ người Tây Ban Nha cập bến Lazio với mức giá kỷ lục 48 triệu euro, như một sự giải thoát cho tâm hồn đang tràn đầy những nỗi thất vọng.
Tuy nhiên, Calcio vào thời điểm ấy vốn dĩ không phải mảnh đất màu mỡ dành cho những ngôi sao đến từ bán đảo Iberia. Rất nhanh chóng, Mendieta rơi vào kiếp “người thừa” sau khi HLV Dino Zoff bị sa thải và Alberto Zaccheroni lên nắm quyền.
Một năm sau đó, anh phải trở lại quê hương để khoác áo Barca dưới dạng cho mượn. Tại Nou Camp, tiền vệ gốc Basque mặc dù đã thi đấu khá cố gắng (ghi được 6 bàn) nhưng cũng không gây được nhiều ấn tượng với người hâm mộ xứ Catalonia.
“Nước Ý là một nơi thực sự khó khăn đối với tôi. Thành thật mà nói, tôi chưa bao giờ suy nghĩ về giá trị chuyển nhượng của mình. Khi đồng ý gia nhập Lazio, tôi chỉ nghĩ đơn giản rằng mình sẽ được trải nghiệm thêm những thử thách mới, tại một môi trường mới. Thế nhưng, tôi đã không có nhiều cơ hội để chứng tỏ năng lực của bản thân”, Mendieta chia sẻ trên truyền hình cách đây vài năm.
Bước sang mùa giải 2003/04, Mendieta chấp nhận chuyển đến Middlesbrough cũng theo một bản hợp đồng cho mượn. Chẳng cần phải mất quá nhiều thời gian để thích nghi trong môi trường bóng đá Anh, “lão tướng” người Tây Ban Nha nhanh chóng giúp đội bóng chủ sân Riverside đoạt danh hiệu League Cup.
Mùa Hè năm 2004, Boro quyết định bỏ tiền mua đứt Mendieta từ Lazio với hy vọng cựu ngôi sao Valencia sẽ trở thành “hạt nhân” quan trọng cho các chiến dịch tại Premier League.
Thế nhưng, thật đáng buồn là những ca chấn thương dai dẳng do tuổi tác sau này đã khiến cầu thủ sinh năm 1974 phải làm bạn với giường bệnh nhiều hơn là sân cỏ. Những dấu ấn cuối cùng của Mendieta trên xứ sở sương mù có lẽ chính là cú đúp vào lưới Edwin van der Sar hồi tháng Mười năm 2005, khi Middlesbrough xuất sắc đánh bại M.U tới 4-1. Sau khoảng thời gian này, cái tên Mendieta dần dần lùi vào dĩ vãng trước khi chính thức giải nghệ vào năm 2008.
Là một tiền vệ sở hữu tố chất thủ lĩnh, mặc dù thường xuyên xuất hiện bên hành lang cánh phải nhưng Gaizka Mendieta chơi bóng không hề giống với một chuyên gia chạy cánh thuần túy, theo kiểu Kily Gonzalez hay Vicente sau này.
Bằng nhãn quan chiến thuật độc đáo cũng như khả năng xử lý cá nhân vô cùng tinh tế, ngôi sao người Tây Ban Nha từng trở thành nỗi khiếp sợ của rất nhiều hàng phòng ngự châu Âu vào thời điểm chuyển giao giữa hai thiên niên kỷ.
Tất nhiên, cũng cần phải nói thêm rằng, Mendieta có thể dứt điểm cực tốt bằng cả hai chân, đặc biệt là những tình huống sút xa bất ngờ từ ngoài vòng cấm địa. Chính bởi vậy, thật trớ trêu khi mà sự nghiệp của tiền vệ sinh năm 1974 này chỉ là những tháng ngày dang dở trước ngưỡng của vinh quang trong màu áo Valencia.
Nuôi dưỡng niềm đam mê bất tận
Có lẽ không nhiều người biết rằng, Gaizka Mendieta từng là một… DJ mixer. Trong giai đoạn còn chơi bóng ở Valencia, cựu tuyển thủ Tây Ban Nha vẫn thường xuyên bí mật lui tới các hộp đêm để làm “part-time” vào cuối tuần.
“Âm nhạc chính là một niềm đam mê của tôi. Nhờ một người bạn là chủ cửa hàng băng đĩa tại Valencia, tôi đã có cơ hội được biểu diễn trong các hộp đêm khi còn thi đấu ở Tây Ban Nha. Khi ấy, để tránh sự quan tâm của mọi người, tôi vẫn thường đội một chiếc mũ lưỡi trai và đeo kính râm để giấu mình. Sự tự do đã giúp tôi có thể thoải mái biểu diễn và sáng tạo không ngừng. Tôi thực sự yêu thích công việc này. Mỗi khi chơi nhạc, tôi đều cảm thấy bản thân mình như được giải thoát khỏi cuộc sống phức tạp thường ngày”.
Bên cạnh thú vui mix nhạc, Mendieta còn biết chơi cả guitar lẫn guitar bass. Kể từ ngày chia tay sân cỏ đến bây giờ, tiền vệ người Tây Ban Nha vẫn quyết định ở lại nước Anh để được trải nghiệm thêm về cuộc sống của một ngôi sao âm nhạc theo đúng nghĩa.
Năm 2015, người ta từng được chứng kiến Mendieta xuất hiện trong lễ hội âm nhạc lớn nhất châu Âu-Benicassim, dưới tư cách một bassist của ban nhạc Gasteiz Gang (do anh và hai người bạn thân khác sáng lập). Thời điểm hiện tại, mặc dù vẫn đang kiêm nhiệm thêm công việc bình luận viên cho kênh truyền hình nổi tiếng Sky Sports nhưng rõ ràng, bóng đá đã không còn được xem là ưu tiên số một của cựu danh thủ Valencia.
Hình ảnh Gaizka Mendieta với mái tóc vàng thiên thần từng “thiêu đốt” mọi cảm xúc trên sân cỏ của những năm 2000 dường như đã lùi vào dĩ vãng từ quá lâu rồi.
Giờ đây, với một kiểu đầu có phần thời trang và gai góc hơn trước, anh vẫn đang tiếp tục theo đuổi niềm đam mê bất tận của cuộc đời mình, trong những vũ trường ồn ào, hoặc trên những sân khấu ngoài trời sôi động.
Trải qua những năm tháng vốn đã quá dang dở của sự nghiệp, có lẽ cũng chẳng còn điều gì khiến cho Mendieta phải thêm nuối tiếc hơn nữa. Giữa bóng tối và màn đêm, bên cạnh một chiếc bàn DJ hoặc cây guitar quen thuộc, anh có thể là chính mình, chỉ cần như vậy thôi cũng là đủ rồi.
Video: Những hình ảnh đáng nhớ trong sự nghiệp Gaizka Mendieta