Dunga cũng phải cần “số 9”

Một trong những nguyên nhân khiến Dunga không được ưa thích trong kỷ nguyên đầu nắm Brazil là do chủ trương thực dụng. Vì vào lúc đó, người Brazil đã quá quen với lối đá bay bướm và sáng tạo của đội nhà, nên không chấp nhận được hình ảnh Selecao quá đề cao kỷ luật chiến thuật của Dunga. Dù vậy, không thể bác bỏ sự thật là Dunga khá thành công với các ngôi vô địch Copa America 2007 và FIFA Confederations Cup 2009, trước lúc bị sa thải do đội nhà thua ngược Hà Lan 1-2 ở tứ kết World Cup 2010.

Dấu ấn chiến thuật rất rõ mà Dunga tạo được là khả năng tận dụng các khoảng trống, chủ yếu là cánh phải, bằng cách tạo ra ưu thế rất rõ về quân số để buộc đối phương phải đưa ra 2 chọn lựa: hoặc dồn quân sang để ngăn cản, hoặc tiếp tục dàn trải đội hình và chấp nhận áp lực. Nếu đối phương chọn phương án 1, đấy sẽ là cơ hội tuyệt vời cho cầu thủ chạy cánh trái của Brazil – thường là Robinho – để chiến thắng trong tình huống 1 chọi 1 rồi xâm nhập vùng 16m50. Nếu chọn phương án 2, đối phương phải chịu thua thiệt trong các pha tranh chấp do thiếu người.

Thế nhưng, bất chấp chiến thuật cao siêu tới đâu, Dunga vẫn cần có những tay săn bàn đáng tin cậy. Vào thời điểm ban đầu, đó là Robinho lúc ấy vẫn còn quen đá trung phong, Afonso Alves vẫn còn rực rỡ tại Heerenveen, thậm chí Fred vẫn chưa mất phong độ do chấn thương ở Lyon. Kế đến, đội ngũ chủ lực trên hàng công chính là Luis Fabiano cùng Alexandre Pato chưa bị AC Milan biến thành tàn tạ. Sự hiện diện của họ dễ dàng giải thích tại sao ngôi sao mới nổi Neymar phải ngồi nhà xem Nam Phi 2010 qua truyền hình. Những gương mặt ấy rõ ràng đáng tin hơn nhiều so với Jo, Hulk hoặc Fred ở hè trước, các tiền đạo mà dường như chỉ cần bốc đại trong đám đông đã đủ tìm được người hay hơn!

“Số 9 ảo” không phải kế lâu dài

Giờ đây, Brazil lại chọn Dunga là do hoàn cảnh đã khác trước. Bởi lẽ, World Cup 2014 giới thiệu diện mạo Selecao có phần thực dụng và đặc biệt nhàm chán hơn cả kỷ nguyện đầu của “số 5” huyền thoại. Hơn nữa, có thể xem việc Selecao quay lại với Dunga là bất đắc dĩ trong thời điểm Brazil không có tiền đạo giỏi. Do đó, LĐBĐ Brazil (CBF) chọn Dunga rõ ràng là kỳ vọng ông lại thành công bằng cách xây dựng đội hình dựa trên sự chắc chắn và thực dụng.

Dunga đương nhiên hiểu rõ thách thức trước mắt, nên sớm khuyến cáo các tuyển thủ Brazil cần làm quen với sơ đồ “tiền đạo ảo”.  Lựa chọn đó không khó hiểu, khi với Fred tới Tardelli và giờ là Firmino, Brazil chẳng có mẫu tiền đạo cắm nào đáng tin cậy, mà chỉ toàn những cầu thủ miễn cưỡng sắm vai “số 9 ảo”. Dĩ nhiên Neymar không được xem là “số 9” vì vị trí sở trường của cầu thủ này là bên cánh. Dù vậy, phải thừa nhận Dunga quả thật vẫn là “cao thủ” chiến thuật, vì bằng cách sử dụng sơ đồ gần như là 4-4-2-0, ông đang tạo ra sự mới mẻ trong lối chơi của Selecao và gây bất ngờ cho đối phương bằng cặp tiền đạo thường lùi sâu về giữa sân để “trốn” hậu vệ đối phương.

Ngặt nỗi, giải pháp đó rất khó để Brazil thành công lâu dài, chưa kể quá khứ cho thấy là thực tế không có một tiền đạo như Ronaldo thì không có một HLV nào thành công, vì lối chơi của Selecao được xây dựng trên phong cách tấn công. Nhận định này một lần nữa được nhắc lại, khi giới chuyên môn vừa ngợi khen diện mạo mới của Selecao, lại vừa khuyến cáo hệ thống này chỉ phát huy hiệu quả khi mọi tuyển thủ đạt đến sự ăn ý với nhau ở một mức độ nhất định.

Đúng là ngay lúc này, Dunga đang có đoàn quân đạt “chuẩn” như vậy, chủ yếu vì gần nửa lực lượng là các cựu binh bước sang tuổi 30. Nhưng rõ ràng, đội ngũ ấy không thể sử dụng cho World Cup 2018. Nói cách khác, hệ thống “số 9 ảo” hiện nay của Dunga chỉ có tác dụng thắp lại niềm tin cho NHM sau thảm họa mùa hè 2014. Còn nếu muốn Selecao trở lại thống trị thế giới, Dunga vẫn cần săn lùng “số 9” đáng tin cậy, ngay cả khi với cách làm bóng đá trẻ hiện nay ở Brazil, nỗ lực ấy có phần giống “mò trăng đáy giếng”.

MINH CHÂU